ገዳም ደብረ ሲና

 

ገዳም ደብረ ሲና

ገዳም ደብረ ሲና፡ ኣብ ዞባ ዓንሰባ ንኡስ ዞባ ዒላበርዕድ ከባቢ መንሳዕ፡ ካብ ዒላበርዕድ ንሸነኽ ምሥራቕ ብእግሪ ናይ ክልተ ሰዓትን ፈረቓን ምስ ከድካ ዝርከብ ጥንታውን ታሪኻውን ገዳም እዩ። እዚ ገዳም’ዚ ካብ ጥንቲ ካብ ዘመነ ብሉይ ጀሚሩ ሥርዓተ ኣምልኮ ዝፍጸመሉ ዝነበረ፣ ኣብ ዘመነ ሓዲስ ድማ ጐይታናን ኣምላኽናን መድኃኒናን ኢየሱስ ክርስቶስ ምስ ኣደኡ ቅድስት ድንግል ማርያምን ቅዱስ ዮሴፍን ሰሎሜን ናብ ግብጺ ኣብ ዝተሰደሉ እዋን፡ ብግብጺ ኣቢሎም ኣብዚ ገዳም ደብረ ሲና ንኣርባዕተ ወርኂ ከምዘዕረፉ መጻሕፍተ ቤተ ክርስቲያን ይነግሩ።

ኣብ 332 ዓ.ም. ኣባ ሰላማ ከሣቴ ብርሃን ካብ ግብጺ ሥልጣነ ክህነት ተቐቢሉ ብማርሳ ተኽላይ ኣቢሉ ናብ ደብረ ሲና ኣትዩ እዩ። ትምህርተ ክርስትና ሰቢኹ፡ ንመጀመርታ ጊዜ ጥምቀተ ክርስትና ዝፈጸመሉን ሥርዓተ ቍርባን ዝሠርዓሉን ቦታ እዩ። ነገሥታት ኣብርሃን ኣጽብሃን (ኤዛናን ሴዛናን) ካብ ኣክሱም ናብዚ ገዳም ብምምጻእ ተጠሚቖም ቆሪቦም እዮም።

ኣብ 474 ዓ.ም. - 478 ዓ.ም. ኣባ ዮሓኒ ምስ ብዙኃት መነኮሳት ብዙኅ ታቦት ኂዙ ካብ ምድረ ግብጺ ናብ ሃገርና ብምምጻእ፡ ነቲ ብስም ኣዴና ቅድስት ድንግል ማርያም ዘምጽኦ ታቦት ኣብ ዘመኑ ብዝነበረ ጳጳስ ኣባ ናሆም ኣባሪኹ ኣብ ደብረ ሲና ኣብዛ ሕጂ ዘላ ቤተ ክርስቲያን ኣእትዩ ከም ገዳም ገደማ። ናይዚ ገዳም ሥርዓተ ጳጉሚስ ማኅበር ሓድነት ዝመሥረተ ኣባ ዮሓኒ ኣብዛ ጐይታ ኣብ ጊዜ ስደቱ ብኢዱ ዝዳኅሰሳ ብኢድ ሰብ ዘይተሓንፀት መሠረት ዘይብላ ቤተ ክርስቲያን ኪጽሊ ኸሎ ኣብ 21 ግንቦት ቅድስት ድንግል ማርያም ንመላእኽትን ጻድቃንን ሰማዕታትን ኣኺታላ ካብ ፀሓይ ትበርህ ኮይና ብራእይ ስለዝተገልጸትሉ ነዛ ዕለት’ዚኣ ብኣምሳል ደብረ ምጥማቅ በዓለ ማርያም ክብዕል ጀመረ። ከምኡ’ውን ኣብ 20 ሰኔ ጐይታናን መድኃኒናን ኢየሱስ ክርስቶስ ካብ ሰማይ ወሪዱ ምስ ዓሠርተው ክልተ ሓዋርያትን ቅዱስ እስጢፋኖስን ቅዱስ ቍርባን ኪሠርዕ ስለ ዝረኣዮ 20 ሰኔ ሕንፀተ ቤታ፡ 21 ሰኔ ድማ ቅዳሴ ቤታ ከምዝበዓል ኮነ። በዚ መሠረት ከኣ ዓመት መጽአ ገዳም ደብረ ሲና ኣብ ዓመት ክልተ ጊዜ 21 ግንቦት ከምኡ’ውን 21 ሰኔ ብዓቢይ ድምቀት ይብዕል። 

ኣብ ገዳም ደብረ ሲና፡ ብዙኃን ቅዱሳን ኣቦታት መናንያን ብብሕትውናን ሱባኤን ይነብሩ እኳ እንተነበሩ፡ ኣብ ከባቢ 454 ዓ.ም. ተስዓቱ ቅዱሳን ኣብ መንጽር ደብረ ሲና ብወገን ሰሜን ፍሉይ ስሙ ኣግዒሮ ኣብ ዝበሃል ብብሕትውና ተቐሚጦም ከለዉ ኣብዛ ናይ ሕጂ በዓቲ ቤተ ክርስቲያን ዓምዲ ብርሃን ተተኺሉ ረኣዩ፣ ቅድስት ድንግል ማርያም’ውን ተገልጸትሎም። በዚ መሠረት ምስቲ ሙሴ ኣብ ደብረ ሲና ዝረኣዮ ራእይን ምስ እግዚአብሔር ቃል ንቃል ዝተዛረረበሉን ብምምሳል ነዚ ገዳም ሲሓት ዝበሃል ዝነበረ ‘ደብረ ሲና’ ኢሎም ሰመይዎ። (ዘፀ. 3፡2-6)

ቤተ ክርስቲያን ገዳም ደብረ ሲና ከም ደብተራ ሙሴ ብፍቓድ እግዚአብሔር ዝተገብረ መቕደሱን ቅድሳቱን ብኢድ ሰብ ዘይተሐንፀ መሠረት ዘይብሉ ዓቢይ እምኒ ካብ ጥንቲ ጀሚሩ የገልግል እኳ እንተ ነበረ፡ ንኣገልግሎት ማኅሌት ጥራይ ብወገን ምዕራብ ምስቲ በዓቲ ለጊቡ ብ1951 ዓ.ም. ዝተሓንፀ ዘመናዊ ሕንፃ ከምዘሎ ይፍለጥ። 

ኵሉ ሕዝበ ክርስቲያን መንፈሳዊ ኣገልግሎት ኪረክብን ሃይማኖት ኪሰፍሕን ኪምዕብልን ብዝብል ቅኑዕ ሕሊና፡ ብሓልዮት ገዳም ደብረ ሲና ተጣኒፀን መንፈሳዊ ኣገልግሎት ዘበርክታ ዘለዋ ኣብያተ ክርስቲያናት ብዙኃት እየን። 

ኣብ ከባቢ እዚ ቤተ ክርስቲያን’ዚ፡ ‘ወለንሳ’ ተባሂሉ ዚጽዋዕ ብታሕቲ በዓቲ ብላዕሊ ድማ ሰጣሕ ሜዳ ዝኾነ ዓቢይ ደንጐላ(ዓረ) ኣሎ። ኣብ ጊዜ ክብረ በዓል ውላድ ዝሰኣና ኣደታት “በዓልቲ ወለንሳ ኃዳጊት ኣበሳ” እናበላ ዚዝምራሉ ዚውድሳሉ በዓቲ እዩ። ኣብ ልዕሊ በዓቲ ወለንሳ ክልተ ዓበይቲ ኣጋንእ እምኒ ብተፈጥሮ ዝተሠርሑ ስለዘለው ድማ በዓል ማርያም ግንቦትን በዓለ ማርያም ሰኔን ኣብዞም ዝተጠቕሱ ናይ እምኒ ኣጋንእ ስዋ ተዳልዩ ንሕዝቢ ይዕደል።

ኣብ ክብረ በዓል ገዳም ደብረ ሲና ካብ ርኁቕን ቀረባን ዝተፈላለየ ቦታታት ብእግሪ ኮነ ብመኪና ዝመጽአ ሕዝቢ፡ በረኸት እግዚአብሔር ይረክብን ፍቕሪ ክብርቲ ወላዲተ ኣምላኽ ይገልጽን። ኣብዚ ቦታ ዘይተረኽቡ’ውን ኣብ ዘዘለውዎ ኾይኖም ብሕሊናኦም ተመሲጦም ዚዝክርዎ ክቡር በዓል እዩ።

            እግዚአብሔር ኣምላኽና ካብዚ ናይዚ ዕለት እዚ በረኸት የሳትፈና!  

        ጸሎታን ልመናኣን ናይ እግዝእትና ማርያም ንዅሉ ዓለም ካብ መዓት ወዳ ይሓልዎም!

              ወስብሐት ለእግዚአብሔር ወለወላዲቱ ድንግል ወለመቀሉ ክቡር!

ምንጪ፥ ልሳነ ተዋህዶ